Τα μέτρα που έχει θεσμοθετήσει η πολιτεία για την διασφάλιση της ανεξαρτησίας της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας είναι τα εξής:

• Η Υπηρεσία υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη. Η πρόβλεψη αυτή επιβάλλεται για λόγους που αφορούν στην ιδιαιτερότητα και στη σημασία του έργου της, αλλά και στην αποφυγή παρεμβάσεων για συγκάλυψη περιπτώσεων που ενδεχομένως να αφορούν και ανώτερα στελέχη των οικείων Σωμάτων.
• Η εποπτεία του όλου έργου της Υπηρεσίας από ανώτατους Εισαγγελικούς λειτουργούς, εγγυάται τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας της, μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας. Ειδικότερα, όχι μόνο η προανάκριση και η προκαταρκτική εξέταση που διενεργούνται από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας, αλλά και η εν γένει δραστηριότητα της Υπηρεσίας αυτής, τελούν υπό την άμεση εποπτεία του Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών ή Θεσσαλονίκης.
• Ο ετήσιος απολογισμός του έργου και των δραστηριοτήτων της Υπηρεσίας υπόκειται σε κοινοβουλευτική εποπτεία, έλεγχο και διαφάνεια από τη Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, με την υποβολή κατ’ έτος, από τον αρμόδιο Υπουργό, σχετικής έκθεσης. Για τον ορισμό του Διοικητή, απαιτείται η διατύπωση γνώμης της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής και απόφαση του αρμόδιου Υπουργού Προστασίας του Πολίτη.
• Η επιλογή του προσωπικού γίνεται με πρόταση του Διοικητή της Υπηρεσίας και απόφαση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, αν προέρχεται από την Ελληνική Αστυνομία και το Πυροσβεστικό Σώμα ή απόφαση των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, αν προέρχεται από το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή.
• Η θητεία που προβλέπεται για το προσωπικό της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας (4 έως 7 έτη) δημιουργεί κλίμα εμπιστοσύνης και αίσθημα ασφάλειας, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η αναγκαία προστασία για την ανεπηρέαστη άσκηση των καθηκόντων του, χωρίς τον κίνδυνο της μετακίνησής του.