ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ | ||||||||||
Αθήνα, 17/10/2006 | ||||||||||
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ | ||||||||||
Θέμα διάλεξης: «Διαθρησκευτικός Διάλογος, η συμβολή αυτού στην ειρηνική συνύπαρξη των λαών και ο ρόλος της Ορθοδοξίας σήμερα» [
] Εκ πρώτης, εκφράζουμε την χαρά μας διά την ευτυχή συνάντησή μας αυτή εις τον χώρο τούτο, τον δικό σας χώρο, όπου διδάσκονται και μελετώνται τρόποι ασφαλείας της Ελλάδος και των ευλογημένων πιστών της, των πολιτών της. Θα επιτρέψει η αγάπη σας να σας μεταφέρουμε ορισμένες απλές σκέψεις επί του θέματος [
] με πρωτοβουλία του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου διαλόγου, διαθρησκειακού διαλόγου και κατ επέκταση επί του θέματος της συμβολής της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας εις την ειρηνική συνύπαρξη των λαών του κόσμου [
]. Δυστυχώς όμως, δεν εστράφη πάντοτε προς τα άνω, αλλά κατά τον Απόστολο Παύλο, ενίοτε ελάτρεψε την κτήση παρά τον κτήσαντα. Ο υπό του Θεού λοιπόν δημιουργηθείς και υπό του κακού απατηθείς άνθρωπος δημιουργεί τον Θεό του. Δημιουργεί θεότητας, μύθους, παραδόσεις, ιερατείον [
]. [
] Υποτάσσεται σε ανόμους Νόμους και διακατέχεται υπό μισαλλοδοξίας και φανατισμού[
].Ο Θεός δεν αναιρεί και δεν καταργεί την ανθρωπίνη ελευθερία, αλλά ίσταται έξω της θύρας και κρούει. Δεν εισέρχεται εάν δεν κληθεί να εισέλθει. Μέλη της Εκκλησίας γίνονται λοιπόν μόνο εκείνοι οι οποίοι το επιθυμούν. Εν απολύτω ελευθερία. Ο Θεός ίσταται παρά την θύραν, κρούει και διαλέγεται με τον έσω αυτής άνθρωπον. Η Εκκλησία του Χριστού και μάλιστα η Ορθόδοξος, συνυπάρχει εις τον δημιουργημένον τούτον κόσμον με πλήθος άλλων Εκκλησιών και θρησκειών. [
] αυτή ακριβώς η αντίληψη του διαλόγου είναι η κυρίαρχος αντίληψις σήμερα. [
] Ουδεμίαν διάθεση έχουμε να κάμουμεν την παραμικράν υποχώρηση και όμως απαιτούμε και ζητούμε διάλογο. [
] δυνατότητα να προβληθούν αι θέσεις μας, να «προπαγανδισθούν» και εμμέσως ή ψυχολογικώς και επεβληθούν. [
] Ιδιαιτέρως εις την περίπτωσην της συναντήσεως θρησκευτικών παραδόσεων ο όρος διάλογος γίνεται επισφαλής και επικίνδυνος [
]. Δυστυχώς, σήμερα αν η έννοια του διαλόγου είναι παραποιημένη και παρεξηγημένη, εξίσου παραποιημένη και παρεξηγημένη είναι και η έννοια της θρησκείας. [
] Και η οποία πίστις εις αυτάς τας περιπτώσεις, ουδεμία σχέσιν έχει προς το αρχικόν ελληνικόν νόημα της λέξεως που σημαίνει εμπιστοσύνη. Περιορίζεται αποκλειστικώς εις τας ατομικάς πεποιθήσεις [
]. [
] Η φύσις του ανθρώπου, η μεταφυσική του αναφορά, μεταγγίζεται εις αυτόν όπως μεταγγίζεται η γλώσσα μαζί με το γάλα της μητρός [
]. Η πίστις δεν επιλέγεται, όπως δεν επιλέγεται και η γλώσσα. Σκεφτείτε, αγαπητοί μου σπουδαστές, έναν έφηβον ο οποίος θα απαιτούσε να τον άφηνε η μητέρα του χωρίς να του μεταδώσει ουδεμίαν δυνατότητα γλωσσικής εκφράσεως, μέχρις ότου να είναι ο ίδιος εις θέσιν να επιλέξει εκείνην την γλώσσαν την οποία θα προτιμούσε να χρησιμοποιεί [
]. Το ζητούμενον σήμερον, και αυτό θα ηδύνατο να θεωρηθεί μία κατάκτησις της εποχής μας, είναι να γνωρισθούν μεταξύ των οι έμπειροι, οι πιστοί εκάστης παραδόσεως. Να γνωρίσουν την ιδιαιτερότητα και τον πλούτον εκάστης παραδόσεως. Όχι διά να μεταπηδήσουν οι άνθρωποι από μία παράδοση εις άλλη, αλλά γνωρίζοντες και πληροφορούμενοι την πορείαν και το περιεχόμενον [
] θα καλλιεργήσουν σεβασμόν και ανοχήν απέναντί της, προπάντων σεβασμόν. [
] Για αυτό λέγω σεβασμόν του ενός προς τον άλλον [
]. Ο άνθρωπος, από της εμφανίσεώς του εις τον πλανήτην, εξ όσων μαρτυρούν τα ίχνη του, έχει ανάγκην της θρησκείας. Δηλαδή, έχει ανάγκην από αναφοράν εις μεταφυσικήν πραγματικότητα η οποία τον υπερβαίνει και εις την οποία αποδίδει τόσον τα ενδεχόμενα δυστυχίας του, όσον και εκείνα της ευτυχίας του επί της γης. [
] Λοιπόν, η ελευθερία από την απαίτησιν των γνωστικών βεβαιοτήτων εξεφράσθη και διατηρείται εντός της Ορθοδόξου εκκλησιαστικής παραδόσεώς μας με βάσιν την στάσιν εκείνη του ανθρώπου έναντι της γνώσεως και της πληροφορήσεως που και εις την φιλοσοφίαν αλλά και εις την εκκλησιαστικήν παράδοσιν ονομάσθη «αποφατισμός». «Αποφατισμός» είναι η άρνηση της εξαντλήσεως της αληθείας απλώς εις την διατύπωσίν της. Η άρνηση περιορισμού της αληθείας μέσα εις μίαν συγκεκριμένην διατύπωσιν. Η άρνησις να εξαντλήσουμε την ιδίαν την γνώσιν εις την διατύπωσιν της γνώσεως. [
] Αν δεν υπάρχει ο παράγων της εμπειρίας, η γνώση μεταβάλλεται σε απλή μάθηση. Της ξηράς γνώσης. Εις μίαν πρόσληψη απλώς νοημάτων και διανοητικών επεξεργασιών της πραγματικότητας, άνευ της δυνατότητας μετοχής, δηλαδή της εμπειρικής γεύσεως της πραγματικότητας. [
]Τότε μόνον γνωρίζει ο άνθρωπος την μεταφυσικήν πραγματικότητα. Όταν έχει αληθινήν και συνεπή προσωπικήν σχέσιν με τον Θεό. Και η σχέσις αυτή με τον Θεό είναι κυρίως και πρωτίστως σχέσις εμπιστοσύνης εις αυτόν. [
] Εις τον χώρον της μεταφυσικής πραγματικότητος, η Ορθόδοξος Εκκλησία, το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, κομίζει την συμβολή του αποφατισμού. Η οποία ακριβώς συμβολή ορίζει και προϋποθέτει τον σεβασμόν του άλλου. Τον σεβασμόν της αγνοίας, τον σεβασμόν του κατορθώματος, τον σεβασμόν της εμπιστοσύνης, δηλαδή της πίστεως. Αυτό το μήνυμα εκπροσωπούμεν, αυτό κηρύττομεν και με αυτό εργαζόμεθα εις το επίπεδον το οποίο δεχόμεθα να ονομάζεται σήμερον «διαθρησκειακός διάλογος». [
] Η Ορθοδοξία, ο παρατεινόμενος εις τους αιώνας Χριστός, δίδει εις τα μέλη της την δυνατότητα υπερβάσεως της γηίνου στατικότητος. Μεταμορφώνει τον άνθρωπον εις υιόν Θεού δι υιοθεσίας και εις κατά χάριν Θεόν. Η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν δεσμεύει, δεν επιθέτει .. του ανθρώπου φορτία δυσβάσταχτα και βαρέα, αλλά ελευθερώνει, εξυψώνει, ζωοποιεί και θεοποιεί τον άνθρωπον [
]. [
] Το παρελθόν και η ιστορία κατέγραψαν περιστατικά ουδόλως τιμητικά διά τας διαφόρους θρησκείας. Ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία εις πολλάς περιπτώσεις οδήγησαν θρησκείας εις μεταξύ των πόλεμον. Πολεμικές συρράξεις υπεκινήθησαν υπό θρησκευτικών ηγετών. Λάβαρα θρησκειών εβάφησαν υπό ανθρωπίνου αίματος. Δια αυτό και εις έναν διαθρησκειακόν συνέδριον προ ετών εις τη Βέρνη, ελέχθη ότι κάθε πόλεμος εν ονόματι της θρησκείας είναι πόλεμος εναντίον αυτής ταύτης της θρησκείας. [
] Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον έχει εμπειρίαν ιοβόλων βελών κατά καιρούς κατά του ιερού αυτού θεσμού, επανισταμένων διαφόρων ομάδων. Απλώς και μόνον διότι είναι Ορθόδοξον, είναι Χριστιανικόν και ¨μήτρα¨ και ¨κιβωτός¨ και ¨προστάτης¨ και ¨Σωτήρ¨ του ημετέρου ευσεβούς και τετιμημένου Γένους. [
] Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, από των αρχών του παρελθόντος αιώνος, συνειδητοποίησε – από της δευτέρας Πατριαρχείας του μεγαλεπηβόλου Οικουμενικού Πατριάρχου Ιωακείμ του Γ΄ – την αναγκαιότητα και το απαραίτητον της ειρηνικής συνυπάρξεως των ανθρώπων και των θρησκειών, των δι επισήμων πατριαρχικών και συνοδικών εγκυκλίων [
]. Το 1920 [
] ο ίδιος ο Τοποτηρητής με την Σύνοδόν του εξέδωκεν την περίφημον εγκύκλιον του 1920 προς τας απανταχού Εκκλησίας του Χριστού και τας προσκαλούσε να σχηματίσουν, να διαμορφώσουν μια κοινωνίαν Εκκλησιών κατά το πρότυπο της τότε Κοινωνίας των Εθνών. Και αυτή η εγκύκλιος η οποία [
] απετέλεσε [
] τον καταστατικόν χάρτην της σημερινής Οικουμενικής Κινήσεως και του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, το οποίο ιδρύθη το 1948 και όπως γνωρίζετε η έδρα του είναι εις την Γενεύη. [
] Δεν είναι συνετός ο άνθρωπος που δεν θρησκεύει ή κατά άλλους που δεν θρησκεύεται. ?λλωστε, όπως λέγει ο Προφήτης Δανιήλ εις την Παλαιάν Διαθήκην: «είπεν άφρων εν τη καρδία αυτού ουκ έστι Θεός», δηλαδή μόνο οι άφρονες αρνούνται την ύπαρξιν του Θεού. Η ειρηνική συμβίωση των θρησκειών συνεπάγεται και ειρηνική συμβίωσιν των λαών αυτών. Όταν αι διάφοραι θρησκείες σέβονται αλλήλους, τότε και οι λαοί αυτών, οι πιστοί των σέβονται αλλήλους, δηλαδή τας λοιπάς θρησκείας και ομολογίας [ ]. [
] ημείς οι Ορθόδοξοι του 21ου αιώνος υποχρεούμεθα να πρωτοστατούμε εις την προσπάθειαν του διαλόγου μεταξύ των θρησκειών και μετά παντός ανθρώπου. Ημείς κατέχομεν τον Χριστόν, την Αλήθεια και αυτό μας καθιστά ισχυρούς εις κάθε πρόκληση. Ισχυρούς αλλά πρέπει και πλήρεις αγάπης πάντοτε και προς πάντας. [
] Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον πρωτοστατεί εις τους διαθρησκειακούς διαλόγους, όπως ονομάζονται και όπως διεξάγονται σήμερον και όχι μόνον νυχθημερόν προσεύχεται, αλλά και εργάζεται δια την επικράτησην της ειρήνης. Το Πατριαρχείον ανοίγει, δεν μυωπάζει και δεν κλείνει την Βασιλεία του Θεού από των ανθρώπων. Η Μήτηρ Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως δεν δειλιά [
] έχουσα την βεβαιότητα ότι οφείλει και υποχρεούται να κηρύξει διά του διαλόγου, διά της αδελφικής επικοινωνίας, την αλήθειαν προς πάντας και να δώσει την ευκαιρίαν της συμμετοχής εις τον νυμφώνα του Χριστού. Πιστεύομεν ότι ο όντως Ορθόδοξος Χριστιανός δεν έχει το δικαίωμα να οπισθοχωρεί και να υποχωρεί ενώπιον του διαλόγου, της ανάγκης της επικοινωνίας με τον άλλον, διότι είναι μέλος του Χριστού. Είναι Χριστός κατά χάριν, κατέχει την αλήθεια και βιώνει την Εν Χριστό Αγάπη και Ελευθερία και Κατανόηση. [
] Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον ανά τους αιώνας πάντοτε διαλέγεται κατά το παράδειγμα του αεί διαλεγομένου με το δημιούργημά του, με τον άνθρωπο Θεού. Προσπαθεί όσο δύναται να ηρεμεί τα διάφορα αντιτιθέμενα πνεύματα και να συμβάλλει εις την ειρηνικήν συνύπαρξιν. Στην αλληλοκατανόηση, τον αλληλοσεβασμό. [
] Μετά την επίθεσιν εναντίον των διδύμων πύργων εις την Νέαν Υόρκην, που ήταν τον Σεπτέμβριον, δυο-τρεις μήνες αργότερα, δηλαδή τον Δεκέμβριον του 2001, εν συνεργασία και υπό την κοινήν αιγίδα μας με τον Πρόεδρο της Κομισιόν – τότε τον κύριο Ρομάνο Πρόντι – διοργανώσαμε ένα διαθρησκειακόν συνέδριον εις τας Βρυξέλλας. Με την συμμετοχήν Μουσουλμάνων, Εβραίων και Χριστιανών, Χριστιανών από όλας τας Εκκλησίας και τα δόγματα του Χριστιανισμού. Και παρά το δύσκολο του εγχειρήματος λόγω αντεγκλήσεων μεταξύ Αράβων, Μουσουλμάνων και Εβραίων, κατορθώσαμε να υπογράψουμε όλοι την «Διακήρυξιν των Βρυξελλών». [
] Το Πατριαρχείο μας, μέσω του εν γενέσει ορθοδόξου κέντρου του, ξεκίνησε κατά τρόπον πρωτόβουλον και πρωτοποριακόν, αυτόν τον διάλογον μεταξύ των μονοθεϊστικών θρησκειών πριν από 30 περίπου χρόνια. Ήταν μια πρωτοβουλία που τιμά το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο. Τώρα μπορώ να πω ότι ο διάλογος αυτός έγινε της μόδας και επαναλαμβάνεται από πολλούς και σε πολλούς στόχους. Αλλά το ξεκίνημα έγινε πριν από 30 περίπου χρόνια, επαναλαμβάνω, από το Πατριαρχείο μας. [
] έχουμε ως Οικουμενικόν Πατριαρχείον διμερείς διαλόγους με το Ισλάμ. [
] Και με τον Ιουδαϊσμόν με τον οποίον έχουμε πραγματοποιήσει 5 διμερείς συναντήσεις [
]. [
] το Πατριαρχείο μας ασχολείται τα τελευταία χρόνια και με την προστασία του περιβάλλοντος. Είναι ένας άλλος τομεύς δραστηριότητας και πρωτοβούλου ενεργείας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία ενέργεια εκτιμάται από τους ξένους. Έχουμε διοργανώσει έως τώρα έξι συμπόσια διαθρησκειακά, οικολογικά [
]. [
] ο σκοπός μας είναι να ευαισθητοποιήσουμε τους ανθρώπους και ιδιαιτέρως τους νέους ανθρώπους, ώστε να επιδεικνύουν μεγαλύτερον σεβασμόν, μεγαλυτέρα ευαισθησίαν, μεγαλύτεραν προσοχήν προς την κοινήν όλων μας κληρονομίαν, που είναι αυτός ο πλανήτης ο οποίος δεν μας ανήκει ως ιδιοκτησία, ο Θεός μας τον παρέδωσε ως προς διαχειριστάς και οικονόμους και θα τον παραδώσουμε εις τας επερχομένας γενεάς κατά το δυνατόν αλώβητον και ακέραιον όπως τον παραλάβαμε. [
] Φίλοι σπουδαστές της Σχολής ταύτης, Εθνικής Ασφαλείας, επισκεπτόμενοι σήμερον την
.Σχολήν σας και βλέποντες από τινά πρόσωπα όλων σας, εθεωρήσαμεν ευκαιρίαν και ευχαριστούμεν τους επικεφαλής σας που μας έδωσαν αυτήν την ευκαιρίαν να μοιραστούμε μαζί σας αυτάς τας ταπεινάς και αυτά τα βιώματα και πιστεύματα. Το πρόβλημα της Μεγάλης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, της Εκκλησίας του Σταυρού και της Αναστάσεως, της Εκκλησίας των στεναγμών και των δακρύων και του μαρτυρίου. Της Εκκλησίας, όμως, από την άλλην πλευράν, της Αληθείας, της Ζωής, του Φωτός, της Ειρήνης, του Αναστάντος Χριστού [
]. Αυτή την ειρήνη της Αναστάσεως θα προσπαθήσετε να επιτυγχάνετε εις την αυριανήν προσφοράν σας προς το κοινωνικόν σύνολο, σκοπούντες αληθώς εις την ασφάλειαν του Έλληνος πολίτου, εις την ασφάλειαν της ευλογημένης Ελλάδος και συγχρόνως εις την ειρηνική συνύπαρξη μετά πάσης χώρας. Ιδιαιτέρως μετά των γειτονικών της Ελλάδος χωρών και μετά παντός ανθρώπου καλής θελήσεως. Εν τη ασκήσει του καθήκοντος και λειτουργήματός σας, να διαλέγεσθε, όπως ο Κύριός μας. Και να προσπαθείτε να κερδίσετε την εμπιστοσύνη των συνανθρώπων σας και να αληθεύετε εν ειρήνη και εν δικαιοσύνη. [
] Επικαλούμεθα επί τον καθένα σας και διά όλους σας συνολικώς, επί της εντίμως γνωστής Σχολήν σας, επί τον Διοικητή σας και τους κυρίους Καθηγητάς, την χάριν και το άπειρον έλεος του Θεού. Και σας ευλογούμεν με όλη μας την πατρική καρδία. Όλοι μαζί και τώρα και εις το μέλλον θα φυλάξουμε τα όσια και τα ιερά της φύσεως και του γένους μας. Τα όσια και ιερά τα οποία εδιάβασα [
] αναγεγραμμένα επί του θυρεού, επί του εμβλήματος της Σχολής. Είναι κοινή κληρονομία, κοινή υπόθεσις, ιεροτάτη υπόθεσις αυτά τα όσια και τα ιερά της φυλής μας και της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Και εχάρην ιδιατέρως όταν ακούσαμε από τα επίσημα χείλη του κυρίου Υπουργού, ότι αυτός όλος ο κόσμος ενώπιόν μας είναι ευσεβείς άνθρωποι, είναι πιστοί άνθρωποι. Είστε πιστοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί και σας συγχαίρουμε για αυτή την πίστη σας, για την πιστότητά σας εις την Εκκλησίαν και δια την αγάπην σας προς όλους τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν ένα διαφορετικό πιστεύω από ημάς [
]. Χαίρετε, ειρήνη υμίν, ειρήνη πάσι. | ||||||||||
|
